“چون برای دختر خاله ام ویزای توریستی گرفتن”، “از تبلیغاتی که تو ماهواره می‌کنن معلوم هست که کننده هستند”، “وب سایتشون کامل ترین وب سایت مهاجرتیه که تا حالا دیدم”، و یا در نهایت، “هر روز تو اینستاگرام ویزاهائی که درآوردن و میزارن”.
متقاضیان مهاجرت بالاخره راهی برای پیدا کردن مجموعه ای که بتواند به آنها برای طی این طریق کمک کند را خواهند یافت. اما نکته اینجاست که مشخص نیست این مسیر را درست طی کرده باشند. متاسفانه این مسیر همچون بسیاری از اجناسی که در زندگیمان می‌خریم، از ابتدا نمی‌توان درباره اش به راحتی قضاوت کرد. سرویسی پیچیده که به آیتم های گوناگونی برای موفقیت یا عدم موفقیتش وابسته هستیم.
معضل بزرگ اینجاست که نقش های موجود در صنعت مهاجرت هنوز برای متقاضیان آن چندان شفاف نیست. یعنی هنوز بین مشاور مهاجرتی و وکیل مهاجرتی و یا بین کارگزار و فروشنده خدمات مهاجرتی تفاوتی قائل نیستیم. تجمیع این موارد در یک موسسه کار سختی است. ابتدا باید در نظر داشته باشیم که مشاور مهاجرت با وکیل مهاجرت دو مقوله کاملا جدا هستند. مشاور مهاجرت کارش معطوف به یاری رساندن به شما برای انتخاب بهترین گزینه است، در صورتی که وکیل مهاجرت صرفا به چگونگی اجرای یک یا چند روش مهاجرتی به خصوص تسلط فنی دارد. همانطور که این اشتباه است که اجرای فنی مهاجرت شما در اختیار یک مشاور باشد، این نیز اشتباه است که دریافت مشاوره را نیز از یک وکیل مهاجرت بخواهید.
برای درک بهتر این تفاوت ها در سه بخش این دو نقش را با یکدیگر مقایسه می‌کنیم:
مشاور یا وکیل/ گستره یا عمق دانش
مشاور مهاجرت باید مهارت به خصوصی در درک شرایط شما داشته باشد. و از دیگر سو تسلطی تمام عیار به کشورها، روش ها و فرآیند ها بر اساس درکی که از شما پیدا کرده است داشته باشد. او باید در حد خود دنیا دیده باشد. بتواند با شبیه سازی رفتار شما، پشتوانه علمی و اجرائی شما و صد البته توانمندی های قابل اثبات شما مسیر هائی که ممکن است بهترین گزینه های ممکن برای شما باشند را بیابد و در تصمیم سازی به شما یاری رساند. وکیل مهاجرت اما در الگوی اجرائی روشی که به او سپرده اید آن را برای شما اجرا نماید خبره است. او می داند کدام مدرک باید به چه شیوه ای در چه شرایطی در کجا بارگذاری شود و با درصد بالائی می‌تواند حدس بزند احتمالا نتیجه آن چه خواهد شد. همانطور که مشاهده می‌کنید آورده‌ی یک مشاور مهاجرتی گستره ی دانش زیاد اوست. در صورتی که یک وکیل مهاجرتی را باید به خاطر عمقی که در یک موضوع مشخص دارد ارزشگذاری کرد.
مشاور یا وکیل/ زاویه دید
مشاور مهاجرتی بیش از هرچیز در تلاش است که از نظرگاه روش های ممکن به مسئله ی خواسته های شما نگاه کند. او مداوم الزامات روش/کشور های ممکن را با شرایط شما می‌سنجد تا گزینه هائی را بیاید که برای شما قابل اجرا باشد. و در این فرآیند مجبور است مداوم سقف انتظارات شما را کنترل کند و واقعیت های ممکن را با شما در میان بگذارد تا بهترین گزینه یافت شود. در صورتی که نظرگاه وکیل مهاجرت از جانب شماست. او در تلاش است تا شرایط شما را تا جای ممکن به وضعیت مورد نیاز شبیه کند و شما را در جایگاه مد نظر بنشاند. در یک مثال ساده که فرآیند خرید رینگ خوردو باشد، مشاور نقش کسی را دارد که رینگ های موجود را به شما نشان داده و میگوید کدام موارد به خودروی شما سوار میشود. در صورتی که وکیل مهاجرت نصاب آن است.
مشاور یا وکیل/ دستاوردها
معمولا یک مشاور مهاجرت را با سابقه اش در امر مشاوره، تحصیلات قبلی اش ( که بهتر است حقوق، روانشناسی، جامعه شناسی و موارد مشابه باشد) و همچنین تجربه ی زیسته اش و میزان کشورهائی که دیده و یا در آنها زندگی کرده است می‌سنجند. در صورتی که وکیل مهاجرتی را باید با مدارک رسمی که نشان می دهد به صورت رسمی درس های لازم را خوانده و توسط سازمان های مرتبط تائید شده باشد شناسائی میشود.
حالا که کوتاه درباره تفاوت این نقش ها صحبت شد باید در اینباره صحبت کنیم که تعویض و یا قاطی کردن این نقش ها با یکدیگر چه آسیبی به متقاضیان مهاجرت می‌رساند. تصور اینکه فرآیند مشاوره مهاجرت را با یک وکیل رسمی پیش ببرید هم خطرناک است. فرض کنید که شما به وکیل رسمی سازمان مهاجرتی کانادا مراجعه کرده باشید. پر واضح است که او تنها آفری که برای شما خواهد داشت، کاناداست. و اگر با اجرای روش سرمایه گذاری راحت باشد، طبیعتا همان را نیز به شما توصیه می کند. در صورتی که ممکن است مبتنی بر شرایط و خواسته های شما کشور استرالیا و یا انگلیس گزینه بهتری باشد. یا مثلا ممکن است روش کارآفرینی با هزینه های کمتر برای شما مطلوب تر باشد. در دنیای روزمره هم ماجرا از همین قرار است. اگر به نمایندگی دوو مراجعه کردید و پرسیدید بهترین برند لباسشوئی در مارکت چیست، انتظار نداشته باشید که او آگاهانه و بزرگوارانه همه ی برندهای موجود را با هم مقایسه کند تا ببیند چه چیزی مناسب شماست. در صورتی که شما در بخش نظرات دیجی کالا بهتر می‌توانید بفهمید چه چیزی برای شما بهینه است. امر بهینه هم همیشه گران ترین که برای مثال ایندزیت و یا مشهور ترین که بوش باشد نیست. به عنوان یک دانشجو، که دو سال دیگر قرار است به شهر خودتان برگردید، شاید بهترین گزینه لباسشوئی ۵ لیتری پاکشوما باشد! پس مشاوره گرفتن از وکیل مهاجرتی به هیچ وجه توصیه نمیشود.
از دیگر سو طبیعی است که شما نباید برای اجرای یک روش مهاجرتی به یک مشاور مراجعه کنید. این درست که معمولا مشاورین مهاجرتی دریچه ی خوبی برای معرفی وکلای مهاجرت هستند، اما اجرای آن توسط خودشان معمولا نتیجه مطلوبی نمی‌تواند داشته باشد. در حقیقت باید شما مشاور مهاجرت را به عنوان یک نقش جدا از وکیل مهاجرت بشناسید. برایش هزینه کنید. برایتان مهم باشد که دقیقا چه کسی با چه دانشی در حال ارائه مشاوره به شما و تصمیم سازی برای آینده شما است.
جالب است گاها بعضی از متقاضیان مهاجرت با پرداخت هزینه مشاوره مهاجرت راحت نیستند. یعنی حاضرند یک میلیارد تومان برای اجرا بپردازند اما پانصد هزار تومان برای مشاوره پرداخت نکنند. این مثل این می‌ماند که به دکتر هزینه پرداخت نشود اما هزینه دارو را پرداخت کنیم.
امر “تشخیص” در فرایند مهاجرت اولین و مهمترین گام است. آن را جدی بگیریم.
